FİLMLERLE ANADOLU DESTANI YAZMAK

Türk Belgesel Sinemasının bir dönemine damgasını vuran, ancak bugün haklarında çok az bilgi bulunan 1954-1976 arasında çekilmiş İstanbul Üniversitesi Film Merkezi filmleri, Maltepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sinema Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Cenk Demirkıran'ın yazdığı “Filmlerle Anadolu Destanı Yazmak” adlı kitapla gün ışığına çıkıyor. Hitit Güneşi, Siyah Kalem, Surname, Karanlıkta Renkler, Anadolu Yollarında, Aktamar, Nemrut Tanrıları, Ben Asitavandas, Eski Antalya'nın Suları, Ana Tanrıça, Karagöz'ün Dünyası, Kapalı Çarşı… Türk Belgesel Sineması için lokomotif görevi gören ve Anadolu kültür köklerini bir kültür sürekliliği ve bütünlüğü ile birleştirerek anlatan bu filmlerin amacı Sabahattin Eyuboğlu'nun ifadesiyle “…sinema diliyle yurt ve dünya seyircilerine bir çeşit Anadolu destanı sunmak”tı. Bu kitapta 1954'te Mazhar Şevket İpşiroğlu ve Sabahattin Eyuboğlu'nun önderliğinde kurulan ve Türkiye'de düzenli olarak belgesel film üreten ilk kurum olan İstanbul Üniversitesi Film Merkezi'nin bilinmeyen serüvenini, filmlerle ilgili ayrıntılı bilgileri ve anekdotları, uluslararası film festivallerindeki başarılarını, yıllar sonra bir kazan dairesinde tarihin karanlığına terk edilen filmlerin yeniden hayata dönüş öyküsünü ve yeni kuşakların bu filmlerden aldıkları ilhamla neler yaptıklarını bulacaksınız. Filmlerden karelerin de yer aldığı kitaptaki konulardan bazıları şunlar: Eyuboğlu ve İpşiroğlu'nun sansürlenen ve hakkında bugüne kadar bilgi olmayan uzun metraj belgesel filmi “Anadolu Yollarında” ile ilgili detaylı bilgiler. Eğitimde belgesel filmlerden yararlanmak amacıyla 1972 yılında kurulan İstanbul Üniversitesi Bilimsel Film Arşivi listesi ve çekilen filmler. Osmanlı İmparatorluğu'nda Osman Hamdi Bey tarafından yapılan ilk arkeolojik kazının fotoğraflarının da yer aldığı, Nemrut Tanrıları filmi. Filmlerin seslendirme metinlerinden örnekler. 1956 Berlin Film Festivali Gümüş Ayı ödülü alan film Hitit Güneşi. Bu kitapta 1954'te Mazhar Şevket İpşiroğlu ve Sabahattin Eyuboğlu'nun önderliğinde kurulan ve Türkiye'de düzenli olarak belgesel film üreten ilk kurum olan İstanbul Üniversitesi Film Merkezi'nin bilinmeyen serüvenini, filmlerle ilgili ayrıntılı bilgileri ve anekdotları, uluslararası film festivallerindeki başarılarını, yıllar sonra bir kazan dairesinde tarihin karanlığına terk edilen filmlerin yeniden hayata dönüş öyküsünü ve yeni kuşakların bu filmlerden aldıkları ilhamla neler yaptıklarını bulacaksınız. Filmlerden karelerin de yer aldığı kitapta ayrıca Eyuboğlu ve İpşiroğlu'nun sansürlenen ve hakkında bugüne kadar bilgi olmayan uzun metraj belgesel filmi Anadolu Yollarında ile ilgili detaylı bilgiler de yer alıyor.