DIŞ POLİTİKA ANALİZİNDE İÇ-DIŞ FAKTÖR ÖNCELİĞİ TARTIŞMASI

Bu kitabın hazırlanış nedeni, aktif görev dönemimin son yıllarındaki doktora programında “Yakın Dönem Uluslararası İlişkiler Tarihi” başlığı altında vermiş olduğum derslerde değerli öğrencilerimizle etkileşim içerisinde ortaya çıkan sonuçları derli-toplu bir biçimde biraraya getirme amacına yöneliktir. Yaklaşık olarak 1878 Berlin Kongresi’nden 1991 yılında iki kutuplu sistemin sona ermesine kadar süren yüzyılı aşkın bir dönemdeki, son dönem Osmanlı, ilk dönem Türkiye Cumhuriyeti ve II. Dünya Savaşı sonrasındaki iki kutuplu sistem/Soğuk Savaş dönemindeki Türkiye’nin dış politikasının oluşum ve uygulamasında iç faktörlerin mi yoksa dış faktörlerin mi daha belirleyici olduğu sorusuna cevap ararken ortaya çıkmıştır. Burada hemen belirtilmesi gerekir ki, bu kronolojik nitelikte klasik bir tarih çalışması değildir. Çalışmanın Osmanlı/Türkiye dış politikasının süreç analizi olmaktan çok, bu süreçlerden bazı konu, kesit ve örnekolaylar çerçevesindeki nitel değerlendirmeler yoluyla gerçekleştirilmeye çalışılan bir tür hipotez testi olduğu söylenebilir.